Welke eetbare planten vind je in je eigen tuin?
Welke eetbare planten vind je zoal in België? Dan heb ik het niet over witloof, prei of vleestomaten, maar over wilde eetbare planten. Struiken, kruiden en bloemen die langs onze bermen, op het veld of gewoon in je eigen tuin groeien.
Als je “eetbare planten” googelt, vind je tal van lijstjes. En daar loopt het volgens mij al snel fout. Want bij die opsomming blijft het dan. Geen verdere info over oogstwijze of gebruik, do’s & don’ts. Terwijl er wel wat belangrijks te vertellen valt, wil je veilig omgaan met wilde eetbare planten.
Daarom begin ik in dit blogartikel met ‘first things first’. Ik wil je eerst zoveel mogelijk info meegeven, zodat je op een veilige en duurzame manier kan wildplukken. Daarna heb ik niet 1 maar 12 smakelijke lijsten voor jou, voor elke maand één. 😋
Eetbare planten: first things first
Mijn allergrootste advies: check en dubbelcheck altijd. Want het is niet omdat een plant als eetbaar wordt gelabeld, dat alles zomaar kan. Er zit een heel spectrum tussen eetbaar en giftig.
We noemen dit de “voorwaardelijk eetbare planten” om deze 4 redenen:
Zorg dat je weet in welke toestand een plant eetbaar is. Sommige planten(delen) zijn rauw wel nog giftig, zoals de vlierbes. Maar eens gekookt, zijn ze perfect veilig voor consumptie.
Let erop dat je het juiste plantendeel oogst. Het loof van een aardappelplant is giftig (wist je dat?), maar de knol zelf natuurlijk niet. Zo zijn er ook wilde planten waarvan je alleen de bessen of de bloemen mag eten en de rest niet.
Ook het tijdstip waarop je oogst is van belang. Zo is het blad van speenkruid wel eetbaar vóór de plant in bloei komt. Daarna komt er een giftige stof vrij en mag je de blaadjes niet meer oogsten.
Weet hoeveel je mag/kan eten van een wilde plant. Sommige zijn door hun milde smaak zeer geschikt als groente, andere gebruik je beter als specerij. Je eet nu ook geen volledige slakom met tijmblaadjes op. 😉
Dat zijn zaken die helaas niet altijd vermeld staan bij de vele eetbare planten lijsten op het internet. Dan post iemand een foto in een Facebookgroep, vraagt ze zich af of het wel de juiste plant is, terwijl ze er net van gegeten heeft. Dan denk ik: niet doen! Soms is een half blaadje al dodelijk.
Opgelet met schermbloemigen!
Het is extreem opletten met de familie van de schermbloemigen. Iedereen weet dat wortel, peterselie en venkel oké zijn. Maar bij de wilde planten zijn er heel wat soorten met zeer giftige lookalikes. Bij het anti-gifcentrum krijgen ze vaak mensen binnen die zich van plant hebben vergist. Geloof me, je moet al een expert zijn om sommige schermbloemigen uit elkaar te houden.
🔎 Zie jij het verschil hieronder?
Nog enkele supernuttige tips:
Begin klein. Als je normaal geen wilde planteneter bent, dan is dit een nieuw voedingsmiddel voor je lichaam. Start daarom met kleine hoeveelheden. Zo kan je darmflora zich geleidelijk aanpassen en kan je testen of dit geen allergische reactie uitlokt.
Informeer je over de voedingsstoffen van eetbare planten en hoe je die optimaal behoudt bij de bereiding. Zo is look-zonder-look rijk aan glucosinolaten, een bacteriedodende stof die zeer hittegevoelig is. Met andere woorden: wil je deze goeie eigenschap behouden, versnipper look-zonder-look dan rauw in je slaatje of op je boterham.
Ben je zwanger? Dan pas je best extra goed op. Op de website van collega AnneTanne staan er twee nuttige lijsten van eetbare én te vermijden planten tijdens de zwangerschap:
Pluk eetbare planten altijd op een voedselveilige plek. Het kan zomaar zijn dat de bodem vol zware metalen of PFAS zit. Yaiks! Op de website van OVAM doe je eenvoudig een (Vlaamse) bodemcheck. Typ je adres in en lees het verdict: woon je in een (licht) verontreinigd gebied, mogelijk risicogebied of is de bodem volledig proper? Hopelijk dat laatste!
🏰 Wist je trouwens dat …
… je in de Disneythemaparken alleen maar eetbare planten als begroeiing aantreft? Dit natuurlijk om te vermijden dat kinderen, die maar wat graag dingen in hun mond stoppen, zichzelf per ongeluk zouden vergiftigen. Passen ze ook vaak toe bij kinderdagverblijven.
Waarom zijn eetbare planten zo interessant?
Je bent op deze blog beland, omdat je net als ik fan bent van al die heerlijke cadeautjes die Moeder Natuur ons schenkt. Of je bent gewoon nieuwsgierig naar nieuwe, wilde smaken? Super!
Hier nog twee redenen waarom eetbare planten goed voor je zijn:
🥬 Ze houden je darmflora gezond
Wetenschappers hebben ontdekt dat je je darmflora optimaal gezond houdt, als je per week minstens 30 verschillende soorten planten eet. Veel mensen komen daar niet aan met een “gewoon” dieet. Maar … voeg je regelmatig een wilde eetbare plant toe aan je bord, dan komt dat doel al snel in zicht.
🥬 Ze bevatten veel meer voedingswaarde
Wilde bladgroenten bevatten veel meer vitaminen, mineralen en fytonutriënten dan de standaard groenten uit de winkel. Dat heeft dan weer te maken met deze 2 factoren:
Intensieve landbouw veroorzaakt bodemerosie en heeft voedingsstoffen weggespoeld die geteelde planten nu niet meer kunnen opnemen. Terwijl wilde planten op plekken groeien waar de bodem wel nog rijk(er) is aan nutriënten.
Onze dagelijkse groenten en fruit zijn overgecultiveerd naar onze voorkeuren: geteeld witloof smaakt al minder bitter en frambozen uit de winkel zijn langer houdbaar. Maar … dit gaat jammer genoeg vaak ten koste van de voedingswaarde.
Een tuin vol eetbare planten: hoe begin je daaraan?
Wildplukken doe je bij voorkeur in je eigen tuin. Daar weet je immers zeker wat er gebeurt. Plus: het is ook goed voor het klimaat en de biodiversiteit om een stukje van je tuin te laten verwilderen.
Maar het oog wil ook wat, denk je nu? Een eetbare siertuin is absoluut mogelijk. De meeste eetbare planten en bloemen zien er ronduit prachtig uit.
Denk je soms: “Wauw, ik wil net zo’n mooie tuin als onze overbuur!”, weet dan dat dit niet altijd mogelijk is. Want de plek waar je planten komen te staan is allesbepalend. Ten eerste: welke grond heb je? Op de website van Velt kom je via een korte vragenlijst vanzelf op de juiste planten die gedijen in jóuw tuin.
Hou ook rekening met de verschillende lagen. Mensen planten meteen bomen en struiken, zoals een fruitboom, een vlier of een meidoorn. Niets mis mee, maar denk ook eens aan de kruidlaag en eetbare bodembedekkers. Eetbare klimplanten zijn ook dankbaar, zoals een druivelaar of klimroos. Ideaal voor mensen met een kleine stadstuin.
🪴 Wildplukexpert zónder tuin? Lukt perfect!
Zelf woonde ik 6 jaar lang in de stad zónder tuin. Toen was ik ook al bezig met wildplukken en eetbare planten. Ik zette mijn vensterbank vol met potten, ha! En weet je wat? Zelfs in die grote, grijze stad wisten de bijtjes en vlinders mijn potten toch te vinden. Zalig om te zien. 🙏
Eindelijk … tijd voor die 12 eetbare planten lijsten!
Nu ik zeker ben dat je alle belangrijke info en tips mee hebt, voorzie ik je graag van niet 1 maar 12 eetbare planten lijsten. Beloofd is beloofd.
Voor elke maand van het jaar een wildpluklijst vol lekkers:
📖 Nog niet uitgelezen?
Dan heb ik nog enkele bijzondere boeken in de aanbeveling: Mijn persoonlijke wildplukboeken TOP 5. Elk boek is gevuld met waardevolle kennis, tips én superlekkere recepten. Ze staan al jaren in m’n kast en ik grijp er steeds met veel plezier naar terug.
Eetbare bloemen wildplukken: do’s & don’ts
Eetbare bloemen zijn zeer geliefd in de keuken, omdat ze een alledaags gerecht instant omtoveren tot iets feestelijks. Enkele do’s & don’ts bij het wildplukken:
Wees je er altijd van bewust dat je het voortplantingsorgaan oogst van de plant. Gelukkig reageren de meeste planten daarop door juist meer bloemen aan te maken.
Welke zijn giftig? Daar is geen algemene regel voor. Het is niet zo dat paarse bloemen altijd giftig zijn en de gele altijd eetbaar. Dat zou pas handig zijn, zeg. 😇 Wel zijn er bloemengidsen die op kleur werken, omdat niet iedereen botanicus is. Dus wil je eetbare bloemen leren herkennen, schaf je dan zeker zo’n gids aan.
Nog belangrijk: als je eetbare bloemen oogst, dan mag je die nooit spoelen. Waarom niet? Alle smaak en voedingsstoffen huizen in het stuifmeel en de nectar. Daarom pluk je bloemen beter op een plek waar nooit wandelaars met honden passeren én als het minstens 24 uur droog is gebleven.
Hoe zonniger, hoe beter! Dan produceren bloemen meer etherische olie en dus ook meer geur en smaak. Sommige bloemen smaken heel zacht, andere zijn ronduit pikant. Het bloemenrijk telt zoveel interessante smaken, dus laat je vooral verrassen.
Op zoek naar een eetbare wilde planten cursus?
Misschien denk je eraan een herboristenopleiding te volgen? Zelf was ik 15 jaar lang docent bij verschillende instellingen. Eetbare wilde planten bereiden is maar een klein onderdeeltje van deze opleiding die zich meer focust op medicinaal gebruik en creatieve toepassingen.
Zoek je vooral een cursus koken met eetbare wilde planten? Dan ben je van harte welkom in mijn wildpluk jaaropleidingen. Er zijn drie formules: Do It Yourself, Join The Tribe en The Real Deal. Voor elk wat wils, dus.
In de bijhorende werkboeken vind je 100+ recepten om de lekkerste wilde gerechten op tafel te zetten. Ik zet sowieso in op laagdrempelige, allergeenvrije en gezinsvriendelijke recepten. Recepten waarvoor je je gewoonten niet eens hoeft te veranderen.
Ben jij een slaatjesmadam? Wok je graag? Maak je elke dag verse soep? Dan verandert er niks, behalve dat je die wilde eetbare planten nu aan je dagelijkse kookroutine toevoegt. Onwijs lekker, gezond én duurzaam. ☘️ Check hier nog eens alle formules
Tip: Check de Wall of Fame 🥇
Op deze pagina onderaan vind je de Wall of Fame van m’n oud-cursisten. Zij hebben de jaaropleiding wildplukken al gevolgd en hebben nu eigen projecten lopen. Die zijn zeer uiteenlopend, van wildplukworkshops voor kinderen tot een ‘wilde’ theesommelier. Check gerust hoe deze mensen nu dichterbij de natuur leven dan ooit. 🤗
Eerst gratis voorproeven?
Geweldig! Het is mijn droom om samen met jou onze collectieve plantenblindheid om te zetten naar gezamenlijke plantenwijsheid.
Wil je graag leren wildplukken, maar weet je nog niet goed hoe of wat? Dan heb ik iets voor jou: een gratis driedaags kickstartpakket.
Zo maak je geheel vrijblijvend kennis met mij en m’n doceerstijl. Stiekem hoop ik natuurlijk dat je daarna de wildplukkriebels te pakken hebt.
Wat denk je?
Lieve Galle, wilde plantenfluisteraar sinds 2002
Volg Lieve ook hier: Facebook - Instagram
Als herboriste en wildplukexperte is Lieve Galle gek op wilde planten. En op mensen. Maar ze merkte al gauw dat de connectie tussen die twee ontbrak.
Daarom richtte ze als wildplukpionier Wild Plant Forager op en organiseert ze nu al jarenlang lezingen, geleide wandelingen, kruidenworkshops en jaaropleidingen wildplukken.
Het is haar missie en passie om de kracht van planten bekender te maken bij het grote publiek. En dit op een veilige en duurzame manier.
🪴 Psst… heb je Lieves wildplukboek al in huis? Winnaar van de Lekker Vega Kookboekenwedstrijd!
